.aQaa535962aa4955?.5（4R5()?.95559q55a①.②③?.5555（)a11
11 ༥.སིད་འབོར་རིག་གསུམ་གི་འབེལ་འདིས་ཆེད་ཡིན། འཛམ་གིང་འཁྲུག་ཆེན་གིས་པའི་རེས་སུ། རྒྱལ་ཁབ་མང་བོས་དབིན་ཇིའི་སྐད་རྒྱལ་ཁབ་སྐད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ ཚུན་བར་གི་འགོ་འོང་ལ་སབས་བདེ་བཟོ་ཆེད་ཡིན། ཅ། སྐད་ཆའི་འཆར་འགོད་ཀི་ནང་དོན། སྐད་ཆའི་འཆར་འགོད་ལ་ནང་དོན་གིས་ཡོད་དེ། གོ་གནས་ཀི་འཆར་འགོད་དང་རང་ངོས་ཀི་འཆར་འགོད་གིས་སོ།། ༡.གོ་གནས་ཀི་འཆར་འགོད། སྐད་ཆ་དང་ཡི་གེ་གང་རུང་ཞིག་ལ་དགོས་ངེས་དང་འོས་འཚམ་གི་གོ་གནས་གཏན་འབེབ་བ་བའམ། སི་ ཚོགས་འབེལ་འདིས་ཁོད་ཀི་སྐད་ཡིག་གང་དེའི་གོ་གནས་ཐག་གཅོད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། འཆར་འགོད་འདིའི་རིགས་ལ་རྒྱུན་ལྡན་དུ་ཆབ་སིད་དམ། ཁིམས་འཛུགས། སིད་འཛིན་གི་ནུས་ཤུགས་ལ་བརེན་ནས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ལས། དེ་ལྟ་མིན་ན་ལེགས་འགྲུབ་འབྱུང་དཀའ། འདི་ལ་ཕོགས་ཆེན་ཁག་བཞི་ཙམ་ཡོད་དེ། ①.སྐད་ཆའི་སིད་ཇུས་གཏན་འབེབ་བ་བ། (ཨ་རིའི་མཐུན་འགྱུར་སིད་ཇུས། ཁན་ན་སྒྲའི་སྣ་མང་རང་བཞིན།) ②.ཚད་ལྡན་སྐད་(སི་སྐད། རྒྱལ་ཁབ་ཀི་སྐད། གཞུང་ཕོགས་ཀི་སྐད།)གདམ་གསེས་དང་ཐག་གཅོད་པ། ③.ཡི་གེ་གསར་བཟོ་དང་བཅོས་བསྒྱུར། (སོན་གི་སོན་པའི་ཡི་གེ་ནས་འཇང་ཡིག་གསར་བ་བཟོས་པ།) ④.སྐད་ཆའི་འབེལ་བ་ཞི་མཐུན་དུ་བསྒྱུར་བ། (སྐད་གིས་ལམ་ལུགས།) ⑤.སི་དམངས་ཀི་སྐད་ཆའི་དབང་ཆར་འགན་སྲུང་དགོས་པ། ༢.རང་ངོས་ཀི་འཆར་འགོད། སྐད་ཆའི་འཆར་འགོད་ཀི་སྐབས། སྐད་ཆ་དང་ཡི་གེ་གང་རུང་ཞིག་གི་ནང་ཁུལ་ལམ་རང་ཐད་ཀི་ཁྱབ་ སེལ་དང་། ཚད་ལྡན་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་སོགས་ལ་གོ འདི་ལ་ཕོགས་ཆེན་ཁག་གསུམ་ཙམ་ཡོད་དེ། ①.དམངས་ཡོངས་ཀི་སི་སྐད་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་ཚད་གཞི་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ། ②.ཡི་གེ་ཚད་གཞི་དང་ཚད་ལྡན་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ། ③.ཚན་རལ་བརྡ་ཆད་ཚད་ལྡན་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ། ④.མིང་གསར་བ་ལེགས་སྒྲིག་དང་ཚད་ལྡན་དུ་བཏང་བ། (ར་དོན་བཞི།) ཆ། སྐད་ཆའི་འཆར་འགོད་ཀི་བརྒྱུད་རིམ། དངོས་ཡོད་བརག་དཔད།-དམིགས་འབེན་གཏན་འཁེལ།-འབས་བུ་སོན་དཔག-བེད་ཐབས་གཏན་འཁེལ།-ལག་ བསར།-དཔོད་འཇོག ས་བཅད་དྲུག་པ། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད།
.5655555583573①995355?凡是母语，必须有继承性。第一语言，未必有继承性。母语和本族语也有区别，母语的转用和本族语的死亡就是最好的证明。②53aa15000a5553.5555555135934352552512
12 ཀ སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ཀི་ངོ་བོ། ང་ཚོས་ས་བཅད་དང་བོ་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ངོ་བོ་དང་། ས་བཅད་གསུམ་པ་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་འཆད་ སྐབས་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ནི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ལ་སིར་བཏང་གི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་དང་འཕྲུལ་ཆས་ཀི་ སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་གིས་སུ་དབེ་བའི་དང་བོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ལ། ཆེས་གདོད་མའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་ པའི་ཁོངས་གཏོགས་གཅིག་པོའང་ཡིན། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ཅེས་པ་ནི། འཁིད་མཁན་གིས་དམིགས་བསལ་གི་ཐབས་ལམ་བེད་སད་དེ། དམིགས་ཡུལ་དང་འཆར་གཞི་ཡོད་པའི་ ངང་སྐད་ཆའི་ཤེས་བ་དང་འབེལ་ཡོད་གཞུང་ལུགས་སོགས་སོབ་མཁན་ལ་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བས་ནས། སོབ་མཁན་གིས་སྐད་རིགས་གང་ཞིག་ཤེས་ རོགས་དང་འབེལ་འདིས་ཐུབ་པ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བས་པའི་སོབ་ཁིད་ཀི་བེད་སོ་ཞིག་ལ་ཟེར། ཁ། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ཀི་རིགས་དབེ། ༡.སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དང་བོ་དང་སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པ། ①.སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དང་བོ། སྐད་ཆ་དང་བོ་ནི་མི་ཞིག་སེས་པ་ནས་ཐོག་དང་བོར་ཐུག་པའི་སྐད་ཆ་ལ་གོ་དགོས་པས། སིར་བཏང་དེ་ནི་རང་གི་ཕ་སྐད་ཡིན་ལ། གནས་ཚུལ་དམིགས་བསལ་འོག་མིན་ཡང་རུང་། སྐད་ཆ་དང་བོ་ཞེས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་རིགས་གང་ཞིག་ཤེས་རོགས་བས་པའི་གོ་རིམ་ལ་ གོ་ཞིང་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། ཕ་སྐད་ནི་དེ་འད་མིན་པར་མི་རིགས་རིག་པ་དང་སི་ཚོགས་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་ གཏོགས་པ་རེད་དོ།། མི་རིགས་སྐད་ནི་སྐད་ཆ་གང་ཞིག་བཤད་མཁན་མི་རང་ིད་ཀི་མི་རིགས་ཀིས་སོད་པའི་སྐད་ཆ། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དང་བོ་ནི་སིར་བཏང་དུ་མི་རིགས་རང་གི་སྐད་ཀི་སོབ་ཁིད་དམ་ཕ་སྐད་སོབ་ཁིད་ལ་གོ་དགོས་ཤིང་། གཙོ་བོ་ཡང་ བིས་པས་སྐད་ཆ་དང་བོ་ཤེས་རོགས་བྱུང་རེས། སྐད་ཆ་དང་བོ་མུ་མཐུད་དུ་སོབ་པའི་བསམ་པའམ་དགོས་དབང་དུ་མའི་དབང་གིས་ཚད་ལྡན་ གི་སོབ་གྲྭ་སོགས་ལ་འགིམ་པའི་བེད་སོ་ལ་ཟེར། ◇凡是母语，必须有继承性。第一语言，未必有继承性。 ◇母语和本族语也有区别，母语的转用和本族语的死亡就是最好 的证明。 ②.སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པ། སྐད་ཆ་གིས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་ཆ་དང་བོ་ཤེས་རོགས་བྱུང་རེས་སྐད་ཆ་གཞན་ཞིག་སོབ་པ་དང་བཀོལ་སོད་བེད་པ་དེ་ལ་ཟེར་ ཞིང་། དེ་ནི་ཕི་རྒྱལ་གི་སྐད་ཡིན་ན་ཆོག་ལ། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནང་གི་མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐད་ཡིན་ཡང་རུང་། སིར་བཏང་དུ་ཕ་སྐད་ དམ་མི་རིགས་རང་གི་སྐད་ཆ་མ་ཡིན་པར་གོ་དགོས་ལ། གནས་ཚུལ་དམིགས་བསལ་ནང་མི་རིགས་རང་གི་ཕ་སྐད་ཡིན་པའང་ཡོད་དོ།། དམིགས་འབེན་གི་སྐད་ནི་མི་རྣམས་ཀིས་སོབ་སྦྱོང་བེད་མུས་སམ། སོབ་སྦྱོང་ལས་འཐོབ་ན་འདོད་པའི་སྐད་ཆ་གང་རུང་ལ་ཟེར། སྐད་ ཆའི་སོབ་ཁིད་ཀི་བརྒྱུད་རིམ་ཁོད། ཕ་སྐད་དང་མི་རིགས་ཀི་སྐད། ཕི་སྐད་སོགས། སོབ་མཁན་གིས་ཤེས་ན་འདོད་པའི་སྐད་ཆའི་རིགས་ཤིག་ ཡིན་ཕིན། དམིགས་འབེན་གི་སྐད་དུ་བགང་ཆོག ཕི་སྐད་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གི་སྐད་ཆ་ལ་ཟེར། ཕི་སྐད་ཡིན་ཕིན་སྐད་ཆ་གིས་པ་ཡིན་ལ། སྐད་ཆ་གིས་པ་ཡིན་ཕིན་ཕི་སྐད་ཡིན་པའི་ ངེས་པ་མེད། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནང་གི་མི་རིགས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན། རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་སྐད་ཆ་ལ་ཕི་སྐད་དུ་མི་ འབོད། དེ་ལ་སྐད་ཆ་གིས་པ་ཟེར། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་ཆ་དང་བོ་ཤེས་རོགས་བྱུང་རེས། ཚད་ལྡན་གི་སོབ་གྲྭ་སོགས་ལ་ཞུགས་ཏེ་སྐད་རིགས་ གཞན་ཞིག་སོབ་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ལ་ཟེར་བ་ཡིན། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་ཆ་དང་བོ་ཤེས་རོགས་བྱུང་རེས། ཚད་ལྡན་གི་སོབ་གྲྭ་སོགས་ལ་ཞུགས་ཏེ་སྐད་རིགས་ གཞན་ཞིག་སོབ་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ལ་ཟེར་བ་ཡིན། ③.སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དང་བོ་དང་སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པའི་འད་ས་དང་མི་འད་ས།