7655515875958957952035a55555555555Plato）aaSocrates）a(Aristotle)55551aaamBloomfieldag(Saussure)aaana（chomsky）aana5c83598959a5535505353528755551刘润清，《西方语言学流派》，北京：外语教学与研究出版社，2013年8月第1版，P14。2P16P18o55155955595A
1 ལེའུ་དང་པོ། སོན་འགོ། ས་བཅད་དང་བོ། སྐད་ཆའི་བེད་སོད་ལ་ཞིབ་འཇུག་བེད་པའི་དོན་སིང་། ཀ སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ནི་སྐད་ཆ་བཀོལ་སོད་ཀི་ངོས་ནས་སྐད་ཆ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བེད་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་ཡིན། སྐད་ཆ་ནི་མི་དང་མི་ཕན་ཚུན་འབེལ་འདིས་ཀི་ལག་ཐབས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་ཆ་ལ་བརེན་ནས་ཕན་ཚུན་ བར་གི་བསམ་བོ་བརེ་བེད་པ་རེད། དེ་ལྟར་སྐད་ཆ་ནི་མིའི་སི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁོད་མེད་མི་རུང་བའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན། མི་ རྣམས་ཀིས་ཀང་གནའ་ནས་ད་ལྟའི་བར་སྐད་ཆ་དང་དེ་འབེལ་གི་གནད་དོན་ལ་ཞིབ་དཔོད་མང་དུ་བས་དང་བེད་མུས་སུ་ཡོད། དཔེར་ན། གནའ་བོའི་གྷི་རིགས་ཀི་མཁས་པ་རྣམ་གསུམ་སེ་སའོ་ཀི་རཱ་ཏི་( Socrates) དང་པའོ་ལ་ཐུ།( Plato) ཡ་ལེ་སི་ཏའོ་ཏི་ (Aristotle)སོགས་ཀིས་སི་ལོ་སོན་གི་དུས་རབས་བཞི་བ་དང་གསུམ་པ་ནས་བཟུང་། མིའི་སྐད་ཆའི་ཁོད་ཀི་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་མིང་ལ་རྒྱུ་ མཚན་ཅིའི་ཕིར་དོན་སིང་ཆེས་ཆེར་མངའ་བ་1 དང་། སྐད་ཆ་ནི་མིའི་རྒྱུན་ཆགས་འཚོ་བའི་ཁོད་ཡུན་གིས་བྱུང་བ་ཞིག་ལས། རང་བྱུང་ལྷུན་ གྲུབ་ཀིས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་ 2 ཞེས་པ། ཡང་མིའི་སྐད་ཆ་ནི་མ་ལག་ཅན་ཞིག་དང་། ཆོས་ིད་ཅན་ཞིག་ཡིན་མིན་3 སོགས་ཀི་ཐད་ལྟ་ཚུལ་མང་དུ་ བཏོན་ཡོད། གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་གི་སྒྲ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་མཐའ་དག་གི་ཕི་མོ་ལྟ་བུར་བཤད་པའི་བམ་ཟེ་པཱ་ཎིའི་པཱ་ཎི་ནི་བྱཱ ་ཀ་ར་ཎ་ 4 རུ། ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཀི་གསལ་བེད་དག་སེ་གནས་ཀི་སོ་ནས་སེ་བ་དང་། སྒྲ་རོལ་དག་ཞན་དང་བརོད་ཐབས་ཀི་ཆ་ནས་སེ་བ་གཅིག་གི་ནང་ཁུལ་གི་ ས་ཕིའི་རིམ་པ་སྒྲིག་པའི་ཚུལ་སོགས་ནི་ཚན་རིག་དང་ཆེས་ཆེར་མཐུན་པས། འདིས་མིའི་རིགས་ཀི་སྐད་ཆའི་ཞིབ་འཇུག་དང་། སོས་སུ་སྒྲའི་སེ་ གནས་དང་བེད་རོལ་དག་ཞན་སོགས་ཀི་ཞིབ་འཇུག་ཐད་མཛད་རེས་བ་ན་མེད་པ་བཞག་ཡོད་ཅེས་ཨ་རིའི་སྒྲིག་གཞི་རིང་ལུགས་ཀི་སྐད་བརྡ་ རིག་པའི་རྨང་འདིང་མཁན་པུ་ལིམ་ཧ ེར་ཏི་ (Bloomfield) སོགས་ཀིས་བསོད་བསགས་ཚད་མེད་པ་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་དེང་རབས་ སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་མེས་པོར་འབོད་པའི་སུའུ་ཛེར་གི་མཁས་པ་སའོ་ཞིར་ (Saussure) གིས། ཡུལ་དུས་གཅིག་མི་གཅིག་གི་ ངོས་ནས་སྐད་ཆར་ཞིབ་འཇུག་བས་པ་དང་། སྐད་ཆའི་བརྡ་རགས་ཀི་སྣང་ཚུལ་སོགས་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་མཛད་པ་དེ་ནི་མིའི་སྐད་ཆའི་ཞིབ་ འཇུག་གི་རྡོ་རིང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཡང་ཨ་རིའི་དེང་དུས་ཀི་སྐད་བརྡ་རིག་པ་བ་ཆོམ་སི་ཀའེ་ (Chomsky) ཡིས་ཀང་མིའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ ཡི་ཕིར་སྐད་ཆ་སྨྲ་ཤེས་པ་རེད་ཅེས་པར་ཞིབ་འཇུག་མང་དུ་མཛད་པ་སོགས་ནི་མིའི་རིགས་ཀི་ལོ་རྒྱུས་སེང་གི་སྐད་ཆའི་ཞིབ་འཇུག་ཐད་བཞག་ པའི་གྲུབ་འབས་བ་ན་མེད་པ་དག་ཡིན་ནོ།། དུས་རབས་མ་འད་བ་དང་སི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་མ་འད་ན། མི་སོ་སོ་བས་སྐད་ཆར་ཞིབ་འཇུག་བེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡང་མི་འད་བས་ ན། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པས་ནི་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ནང་གི་སྐད་ཆའི་གནད་དོན་དངོས་དེ་ཐག་གཅོད་པ་གཙོ་བོར་བ་བས། སྐད་ཆའི་ལོ་ རྒྱུས་ཀི་རྣམ་པ་དང་གཞུང་ལུགས་སེང་གི་རོད་རོག་ལ་དོ་སྣང་མི་བ། དེས་ན་འདི་ནི་གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ཐག་གཅོད་པའི་ཚོད་ལྟའི་གནས་ ཤིག་རེད་ཅེས་བཤད་ཀང་ཆོག་གོ། ཁ། སྐད་ཆའི་བེད་སོད་མེད་ན། སྐད་ཆ་ཞེས་པའང་མེད། སྐད་ཆ་ནི་སི་ཚོགས་ཀི་ཆགས་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཆགས་པ་མ་ཟད། སི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགོ་བ་དང་བསྟུན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་ འགོ་བ་རེད། གཞན་སི་ཚོགས་མེད་པ་དང་བསྟུན་ནས་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་འགོ་བས། སྐད་ཆ་དང་སི་ཚོགས་བར་དུ་འབེལ་བ་དམིགས་ བསལ་བ་ཞིག་ཆགས་ནས་ཡོད་དོ།། སྐད་ཆའམ་སྐད་རིགས་གང་ཞིག་གི་ཕན་ཡོན་དང་ཁྱད་ཆོས་སོགས་སོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་རོགས་དགོས་ཚེ། སྐད་ཆའི་བེད་སོད་ དང་ཟུང་དུ་འབེལ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ། སྐད་ཆའི་བེད་སོད་དང་ཁ་བལ་ཚེ། སྐད་ཆ་རང་ངོས་གཅིག་པུ་ནས་སྐད་ཆའི་གནད་དོན་མང་བོ་ཞིག་ཐག་གཅོད་མི་ཐུབ། ག སྐད་ཆ་བེད་སོད་བེད་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་དེ་སི་ཚོགས་ཀི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བསྟུན་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགོ་བཞིན་ཡོད། སྐད་ཆ།-ཡི་གེ-དཔར་ལས་ལག་རལ།-སྒྲ་སྡུད་དང་ཁ་པར། བརན་འཕིན།-སྐད་སྒྱུར་སྒྲ་སྦྱོར། 1 刘润清，《西方语言学流派》，北京：外语教学与研究出版社，2013 年 8 月第 1 版，P14。 2 གོང་མཚུངས། P16 3 གོང་མཚུངས། P18 4 སྒྲ་གཞུང་འདི་ནི་སི་ལོ་སོན་གི་༥༠༠-༤༠༠ནང་རྒྱ་གར་ནུབ་ཕོགས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་བམ་ཟེ་པཱ་ཎི་ཞུ་བས་མཛད་པར་གགས་ཤིང་། བསན་བཅོས་ འདིར་སྒྲ་སྦྱོར་བའི་མདོ་ཤོ་ལོ་ཀ་སོང་དང་། བེ་བག་འབེད་པའི་མདོ་ཤོ་ལོ་ཀ་ིས་སོང་ཡོད། གཞུང་འདི་ནི་ལེགས་སྦྱར་གི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་མཐའ་དག་གི་ཕི་མོ་ ཡིན་པར་བཤད།
o551955958858(BaudouindeCourtenay(Radzymin)g5gs2（AILA）(Nancy）aaaoaaoaomTokyo.555552》（：2
2 སྐད་ཆ་དེ་ཡི་གེའི་ངོས་ནས་གསོག་ར་ཐུབ་པ་མ་ཟད། སྒྲ་དང་བརན་སོགས་ཡོད་པའི་ངང་གསོག་ར་ཐུབ་ལ། ཡི་གེའི་ལམ་ ནས་གནས་གཞན་ལ་སེལ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། སྒྲ་དང་བརན་སོགས་ཡོད་པའི་ངང་གནས་གཞན་ལ་སེལ་ཡང་ཐུབ། དེ་ལྟར། སྐད་ཆ་བེད་སོད་ པའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཅི་ཙམ་ཆེ་ན། ང་ཚོས་ཞིབ་འཇུག་བ་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཡང་མང་དུ་འགོའོ།། ང་། སི་ཚོགས་གཅིག་གྱུར་དུ་འགོ་བ་ལ་སྐད་ཆའི་བེད་སོད་ཐད་ཀི་ཞིབ་འཇུག་མཁོ་ཆེ། སི་ཚོགས་གཅིག་གྱུར་དུ་འགོ་དགོས་ན་སྐད་ཆ་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས་ལ། སྐད་ཆ་ཚད་ལྡན་དུ་འགོ་བར་དེར་བསྟུན་གི་ཚད་ གཞིའང་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འཇོག་དགོས། དེས་ན། ཚད་གཞི་དེ་འཇོག་སྐབས་དུས་དང་སྐབས་གང་རུང་ཞིག་གི་སྐད་ཆའི་ཁྱད་ཆོས་དེ་དུས་ གཏན་གི་ཚད་གཞི་ལ་བཞག་ན། བཞག་པའི་ཚད་གཞི་དེས་སྐད་ཆའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚད་བཀག་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐེབས་སིད་དོ། ཅ། རང་ངོས་དང་བེད་སོད་གིས་ཀའི་ངོས་ནས་སྐད་ཆར་ཞིབ་འཇུག་བས་ན། སྐད་ཆ་དེ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་རོགས་ཐུབ། ས་བཅད་གིས་པ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་རིག་ཚན་འཛུགས་སྐྲུན་གི་གནས་ཚུལ། ཀ སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་མེས་པོ། པའོ་ཏུན· ཏེ· ཁོར་ཏི་ནེ་(Baudouin de Courtenay)ནི་༡༨༤༥ལོའི་ཟླ་༣པར་པའོ་ལན་རྒྱལ་ཁབ་ཀི་རཱ་རེ་མེན་ (Radzymin)ཞེས་པའི་གོང་ཚོ་ཞིག་ཏུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཁོང་ནི་དེང་རབས་སྒྲ་ཚན་རིག་པའི་སོལ་འབེད་མཁན་ཡིན། ས་ གཞུག་ཏུ་པའོ་ལན་གི་ཧྭ་ཧྲ་དང་། འཇར་མན་གི་ལེབ་སི། ཨུ་རུ་སུའི་པེ་ཏི་པའོ་སོབ་ཆེན་ནས་མཚན་ིད་རིག་པ་དང་གཤིབ་བསྡུར་སྐད་ བརྡ་རིག་པའི་འབུམ་རམས་པའི་བསབ་གནས་བངས། ༡༩༢༩ལོའི་ཟླ་༡༡པར་པའོ་ལན་གི་རྒྱལ་ས་ཧྭ་ཧྲ་རུ་སྐུ་གཤེགས། ཁ། རིག་ཚན་གྲུབ་པའི་མཚོན་རགས། ༡༩༦༤ལོར་རྒྱལ་སིའི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་ (AILA) ཐེངས་དང་བོ་དེ་ཧ ་རན་སིའི་གོང་ཁྱེར་ནཱན་སེ་ (Nancy) ནས་ཚོགས་པ་དང་། རྒྱལ་སིའི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་པ་ནི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ཞེས་ པའི་རིག་ཚན་འདི་གྲུབ་པའི་མཚོན་རགས་ཡིན། ༡.རྒྱལ་སིའི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་ནི་ལོ་གསུམ་རེའི་ནང་ཐེངས་རེ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་ལ། ད་ལྟའི་བར་ཐེངས་ བཅུ་བདུན་འཚོགས་ཟིན། ཚོགས་འདུའི་འཚོགས་ཡུན་ིན་ལྔ་ཡིན། འཚོགས་ཟིན་པའི་ཚོགས་ཆེན་དག་ལས་འཚོགས་ཐེངས་བཅུ་གིས་པ་ ི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ས་ཐའོ་ཁེ་ཡོག་(Tokyo) ཏུ་འཚོགས་པ་དེ་ནི་གཟབ་རྒྱས་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། འཚོགས་ཐེངས་བཅུ་དྲུག་པ་དེ་རང་ རྒྱལ་གི་པེ་ཅིང་ཕི་ཡིག་སོབ་ཆེན་དུ་༢༠༡༡ལོའི་ཟླ་༨པར་འཚོགས་པ་རེད། ༢.ཀྲུང་གོར་རིག་ཚན་འདི་གྲུབ་པའི་མཚོན་རགས། (༡).༡༩༨༤ལོར་སྐད་ཡིག་བེད་སོད་ཞིབ་འཇུག་ཁང་བཙུགས་པ། ཀྲུང་གོའི་སི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་དང་རྒྱལ་ཁབ་སྐད་ཡིག་བ་བའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་གཙོ་སོང་བས་ཏེ། སྐད་ཆའི་སིད་ ཇུས་དང་སྐད་ཆའི་འཆར་འགོད་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་། སྐད་ཡིག་ཚད་ལྡན་དང་ཚད་གཞི་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་ཞིབ་འཇུག སྐད་ཡིག་གསོ་ སྦྱོང་དང་ཚོད་རྒྱུགས་ལེན་པ། ད་རྒྱའི་འཛུགས་སྐྲུན། ཆ་འཕིན་ཞབས་ཞུ་སོགས་ཀི་བ་བ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད། (༢). ༡༩༩༢ལོར་《སྐད་ཡིག་བེད་སོད་》ཅེས་པའི་དུས་དེབ་གསར་དུ་བཏོན་པ། རྒྱལ་ཁབ་སོབ་གསོ་པུའུ་ཡིས་གཙོ་སོང་དང་། སྐད་ཡིག་བེད་སོད་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་སྒྲུབ་འགན་ཁུར་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ རིམ་པའི་དུས་དེབ་ཅིག་ཡིན། ༡༩༩༢ལོའི་ཟླ་༣པ་ནས་དཔར་ཐེངས་དང་བོ་དཔར་ཞིང་། ལོ་རེར་ཐེངས་བཞི་རེ་འགེམ་སེལ་བ་བཞིན་ཡོད། (༣). ༡༩༩༥ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་སྐད་ཡིག་བེད་སོད་རིག་གཞུང་བགོ་གེང་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་དང་བོ་འཚོགས་པ་དང་སྐད་བརྡ་
a(《》（.a955597.555（-3)《》330513-5a1 (23--)aaga3-5ara9 (9(--).a.aaaa.aam3
3 བེད་སོད་སོབ་ཚོགས་བཙུགས་པ། ཚོགས་ཆེན་འདི་ནི་༡༩༩༥ལོའི་ཟླ་༡༢པར་པེ་ཅིང་དུ་སྐབས་དང་བོ་འཚོགས་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཐེངས་བརྒྱད་འཚོགས་ཟིན། སྐབས་དགུ་བའི་ཚོགས་ཆེན་དེ་ད་ལོའི་ཟླ་༡༠བར་ཧུའུ་པེ་དགེ་འོས་སོབ་གིང་དུ་འཚོགས་རྒྱུ་རེད། ཚོགས་འདུ་འདི་ལོ་གསུམ་རེའི་ནང་ཐེངས་ རེ་འཚོགས་བཞིན་ཡོད། ༣.སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་བོད་ལ་དར་བ། (༡).༡༩༩༠ལོར་《 བོད་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་》ཅེས་པའི་དུས་དེབ་གསར་དུ་བཏོན་པ། དུས་དེབ་འདི་ནི་བོད་ལོངས་སྐད་ཡིག་བ་བའི་གཞུང་སྒྲུབ་ཁང་གིས་གཙོ་སྒྲུབ་བེད་བཞིན་པའི་ནང་སོད་དུས་དེབ་ཅིག་རེད། ༡༩༩༠ལོའི་ཟླ་༣པ་ནས་དཔར་ཐེངས་དང་བོ་དཔར་ཞིང་། ལོ་རེར་ཐེངས་བཞི་རེ་འགེམ་སེལ་བེད་བཞིན་ཡོད། (༢).བོད་རང་སོང་ལོངས་དང་རང་སོང་ཁུལ། རང་སོང་རོང་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་བ་བའི་གཞུང་སྒྲུབ་ཁང་། (༣).བོད་ལོངས་སོབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བོད་ཡིག་ཆ་འཕིན་ལག་རལ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས། (༤).ནུབ་བང་མི་རིགས་སོབ་ཆེན་གི་འཕྲུལ་ཆས་ཡིག་སྒྱུར་ཞིབ་འཇུག་ཁང་། (༥).མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གི་ཡོངས་འཛིན་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག ག ཀྲུང་གོས་སྐད་ཡིག་བེད་སོད་ཐད་ལ་ཞིབ་འཇུག་བགིས་པའི་ལོ་ངོ་བརྒྱ། འདི་དུས་རིམ་གསུམ་དུ་དབེ་ཆོག་སེ། ༡.དུས་རིམ་དང་བོ། (༡༨༩༤-༡༩༡༢) མཱ་ཅན་ཀྲུང་། 《མཱ་ཚང་གི་བརྡ་སོད།》 ༢.དུས་རིམ་གིས་པ། (༡༩༡༢-༡༩༤༩) ལས་འགུལ་གསུམ། ཕལ་སྐད་རོམ་ཡིག་གི་ལས་འགུལ། དམངས་བིངས་སྐད་ཆའི་ལས་འགུལ། རྒྱལ་ཁབ་སྐད་ཀི་ ལས་འགུལ། ༣.དུས་རིམ་གསུམ་པ། (༡༩༤༩-༡༩༧༨) ༡༩༨༤ལོར་སྐད་ཡིག་བེད་སོད་ཞིབ་འཇུག་ཁང་བཙུགས་པ། ང་། ཀྲུང་གོར་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་གོ་བུར་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བའི་རྒྱུ་རེན། ༡.སྐད་ཡིག་བ་བའི་ཐབས་ཇུས་དེ་གོམས་གང་མདུན་སོས་ཀིས་ཚན་རིག་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། ༢.སྐད་ཆའི་ཚན་རིག་གི་ཞིབ་འཇུག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ། ༣.རིག་ཚན་སྣོལ་མ་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ། ས་བཅད་གསུམ་པ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ལས་འགན་དང་དམིགས་འབེན།
a515551955aaaaaa58a590.na857935aaan055
4 ཀ སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་རིག་ཚན་གི་ལས་འགན། ༡.ཞིབ་འཇུག་བ་ཡུལ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་གཏན་འཁེལ་བེད་པ། ༢.སྐད་ཆ་དང་སྐད་ཆའི་བེད་སོད་ཀི་གཞུང་ལུགས་ཞིབ་འཇུག ༣.དངོས་ཡོད་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་རྒྱུར་དོ་ཁུར་བེད་པ། ༤.དཔུང་སེ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་པ། ཁ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་བསབ་ཚན་གི་དམིགས་འབེན། ༡.རྨང་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་ཀི་བསབ་ཚན་ཞིག་ཡིན་པ། བསབ་ཚན་འདི་ནི་རྨང་གཞིའི་གཞུང་ལུགས་ཀི་བསབ་ཚན་ཞིག་ཡིན་པས། འབེལ་ཡོད་ཀི་རིག་ཚན་གཞན་དག་གི་ཞིབ་ འཇུག་གི་རྨང་གཞི་འཇོག་དགོས་ལ། ཤེས་བའི་ཆུ་ཚད་གོང་མཐོར་འགོ་བ། མ་འོངས་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྨང་གཞི་འཇོག་དགོས། ༢.གཞི་རའི་གཞུང་ལུགས་མང་བོ་ཞིག་འདུས་པས། ལག་ལེན་གི་སོབ་ཁིད་ཁོ་ན་མིན། སྦྱང་གཞི། ༡.ང་ཚོ་ལ་གཞུང་ལུགས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་ལས་གཞན་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའང་མཁོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི། ༢.སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ནི་སི་ལོ་ནམ་ཞིག་ལ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཆེས་ཐོག་མར་གསར་དུ་བཏོན་པ་རེད། ༣.འཛམ་གིང་ལ་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་རིག་ཚན་འདི་གྲུབ་པའི་མཚོན་རགས་ཅི་ཞིག་ཡིན། ༤.ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་སེང་གི་སྐད་ཡིག་དང་འབེལ་བའི་ཁིམས་ཡིག་ཐོག་མ་དེ་གང་ཡིན། དེས་ཅི་ཞིག་མཚོན། ལེའུ་གིས་པ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ངོ་བོ་དང་ཁྱབ་ཁོངས། ས་བཅད་དང་བོ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ངོ་བོ། ཀ སྒྲ་དོག་འཇུག་གི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ། འདི་ནི་སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པ་ལ་ཆེད་དུ་གོ་དགོས། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ཅེས་པ་ནི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ར་བའི་དབེ་ བ་གསུམ་གི་དང་བོ་དེ་ཡིན་ལ། ཆེས་གདོད་མའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ནང་དོན་གཅིག་པོའང་ཡིན། ཕི་ནས་བཤད་འགྱུར་ལྟར། སྐད་ཆ་གིས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་ཆ་དང་བོ་ཤེས་རོགས་བྱུང་རེས་སྐད་ཆ་གཞན་ཞིག་སོབ་པའི་ བརྒྱུད་རིམ་དེ་ལ་ཟེར་ཞིང་། དེ་ནི་ཕི་རྒྱལ་གི་སྐད་ཡིན་ན་ཆོག་ལ། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནང་གི་མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐད་ཡིན་ཡང་རུང་། སིར་བཏང་དུ་ཕ་སྐད་དམ་མི་རིགས་རང་གི་སྐད་ཆ་མ་ཡིན་པར་གོ་དགོས་ལ། གནས་ཚུལ་དམིགས་བསལ་ནང་མི་རིགས་རང་གི་ཕ་སྐད་ཡིན་ པའང་ཡོད་དོ།། དེས་ན། སྒྲ་དོག་འཇུག་གི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་སེ་སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་གིས་པ་ཞེས་པ་ནི། མི་རྣམས་ཀིས་སྐད་ཆ་དང་བོ་ ཤེས་རོགས་བྱུང་རེས། ཚད་ལྡན་གི་སོབ་གྲྭ་སོགས་ལ་ཞུགས་ཏེ་སྐད་རིགས་གཞན་ཞིག་སོབ་པའི་བ་བ་དེར་ཟེར་རོ།།
y3579855995q93a555.2aaq.45
5 ཁ། སྒྲ་ཡངས་འཇུག་གི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ། སྒྲ་ཡངས་འཇུག་གི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་རུ་སྐད་ཆ་བེད་སོད་བེད་པའི་ཕོགས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཡོད། འདི་ལ་ཕོགས་ཆེ་བ་གསུམ་ཙམ་ཡོད་དེ། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དང་། སི་ཚོགས་སྐད་བརྡ་རིག་པ། སྐད་རིས་རིག་པ་བཅས་སོ།། དེ་ལས་ སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ཀི་ཁོངས་སུ་ཕི་གཏད་སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དང་སྐད་ཆའི་ཚོད་རྒྱུགས་སོགས་འདུ་ལ། སི་ཚོགས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་ སྐད་ཆའི་འཆར་འགོད་དང་བརག་དཔད། སྒྲ་ཡངས་དོག་གི་སི་ཚོགས་སྐད་བརྡ་རིག་པ། བིས་པའི་སྐད་བརྡ་རིག་པ། ས་མིང་དང་མིའི་མིང་ རིག་པ་སོགས་འདུ། ཡང་སྐད་རིས་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་སྐད་ཡིག་ཆ་འཕིན་སྒྲིག་གཅོད་སོགས་ཀི་དོན་མང་དུ་འདུ་བའོ།། དེས་ན། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ཅེས་པ་ནི། སྐད་ཆ་རང་ངོས་སམ་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་དང་སྐད་ཆའི་བེད་སོད་ཀི་ཕོགས་སོ་ སོའི་བར་གི་འབེལ་བའི་ཆ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བེད་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་རེད། ཡང་གཅིག་བཤད་ན། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ནི་སྐད་ཆ་བཀོལ་ སོད་ཀི་ཁྱབ་ཁོངས་སྣ་ཚོགས་ནང་གི་སྐད་ཆའི་སྣང་ཚུལ་དང་གནད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་བེད་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་རེད། ས་བཅད་གིས་པ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་གོ་གནས། ཀ སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ནི་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གྲུབ་ཆ་ཞིག་ཡིན། སིར་སྐད་བརྡ་རིག་པ་ལ་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་དང་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ། སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་བཅས་ཕོགས་ གསུམ་ཡོད་ལ། དེ་ལས་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པས་ནི་སྐད་ཆ་རང་ིད་ལ་ཞིབ་འཇུག་བ་རྒྱུ་གཙོར་འཛིན། དཔེར་ན། བརྡ་སོད་རིག་པ། མིང་བརྡ་རིག་པ། ཡི་གེ་རིག་པ། སྐད་སྒྲའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་དཔོད་པ་རེད། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པས་ནི་འཚོ་བའི་ནང་གི་སྐད་ཆའི་ གནད་དོན་དངོས་དེ་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་གཙོར་འཛིན། དཔེར་ན། སྐད་སྒྲ་དང་སི་ཚོགས། སྐད་སྒྲ་དང་མི། སྐད་སྒྲའི་བཀོལ་སོད། སྐད་སྒྲའི་སོབ་ ཁིད་སོགས་ཀི་གནད་དོན་ལ་དཔོད་པ་རེད། སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ནི་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་སྐད་བརྡ་བེད་ སོད་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀི་གཅིག་འདུས་ཀི་ཕུང་བོ་ཞིག་ཡིན་ནོ།། ཁ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་དང་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་གིས་བར་འབེལ་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་དང་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་གིས་ཀི་ལས་བགོས་མི་འད་ལ་འབེལ་བ་ཡང་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་དེ། ལས་ བགོས་ཀི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། སྐད་ཆའི་རྒྱུ་དང་གྲུབ་ཆ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བེད་པ་ནི་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་ཡིན་ལ། སི་ཚོགས་ཀི་ཕོགས་སོ་སོ་ དང་འབེལ་བའི་སྐད་ཆའི་ཞིབ་འཇུག་ནི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ཡིན། འབེལ་བའི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཞིབ་ འཇུག་དང་འཕེལ་རྒྱས་ནི་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་རྨང་གཞི་ཡིན་ལ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གིས་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་ རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཐུབ་པ་རེད། ཡང་གིས་ཀའི་ཁྱད་པར་ཀི་ངོས་ནས་བལྟས་ན། རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པས་སྐད་ཆ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་པའི་དི་བར་ལན་འདེབས་ ལ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པས་ནི་སྐད་ཆས་གོ་ཅི་ཞིག་ཆོད་ཅེས་པའི་དི་བར་ལན་འདེབས་པ་དང་། རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་ནི་གཟུགས་ ཏེ། གཞུང་ལུགས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་ཡིན་ལ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ནི་གཟུགས་ིད་བེད་སོད་པ་དེ་ཡིན་ནོ།། ག སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པ་ནི་རིག་ཚན་སྣོལ་མ་ཞིག་ཡིན། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པས་སྐད་ཆ་རང་ིད་དང་རང་ངོས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་བེད་སོད་ཀི་འབེལ་བའི་ཆ་ལ་དཔོད་པས་ན། འདི་ནི་རིག་ཚན་སྣོལ་མ་ཞིག་ཡིན། དཔེར་ན། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཞིབ་འཇུག་བ་རྒྱུ་ནི་སྐད་ཆ་ཁོ་ན་མིན་ལ། སོབ་ ཁིད་གཅིག་པུའང་མིན་པར། སྐད་ཆའི་སོབ་ཁིད་དེ་ཡིན། འོན་ཀང་། འདིས་ངེས་པར་སྐད་ཆ་རང་ིད་དང་སོབ་ཁིད་རང་ིད་ལ་ཞིབ་ འཇུག་བ་ཐུབ་དགོས་ལ། སྐད་ཆའི་རང་ངོས་ཀི་ཞིབ་འཇུག་དང་སོབ་ཁིད་རང་ངོས་ཀི་ཞིབ་འཇུག་ལ་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་འཐོན་དགོས་སོ།། ས་བཅད་གསུམ་པ། སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་ཁྱབ་ཁོངས། ང་ཚོས་སོབ་ཁིད་སོན་མར་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་རིག་པའི་སྒྲ་ཡངས་འཇུག་གི་གོ་དོན་འཆད་སྐབས་ར་བ་གསུམ་དང་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀི་ ཁྱབ་ཁོངས་སི་ཙམ་ཞིག་བཤད་ཟིན་ཡང་། འདིར་སྐབས་བབ་ཀི་དབང་གིས་སྐད་བརྡ་བེད་སོད་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་གསལ་བོར་